Chuyện chọn cua của người dân bản địa
Ở vùng đất Cà Mau, chọn cua ngon hay dở là cả một kỹ năng, đặc biệt đối với những người dân bản địa. Cua Cà Mau không chỉ được tạo nên bởi các yếu tố tự nhiên như đất, nước, khí hậu và môi trường sống, mà còn được định hình bởi cách khai thác tài nguyên thuần tự nhiên cũng như nét ẩm thực độc đáo của người dân địa phương. Chính những yếu tố này đã làm nên danh tiếng của loại đặc sản này.
Cua Kình đặc sản xứ Cà Mau
Mùa cua đất Mũi và cuộc thi "Tuyển chọn đệ nhất cua"
Để thưởng thức hết tinh túy của Cua Cà Mau, bạn cần biết lựa chọn loại cua và thời điểm ăn. Hàng năm, cua trải qua hai giai đoạn "đông ken", bao gồm thời gian từ rằm tháng bảy đến rằm tháng tám âm lịch và mùa gió chướng vào cuối năm. Theo những người am hiểu về miệt cuối nước này, có ba loại cua cơ bản để ăn, bao gồm cua đực (cua y), cua yếm vuông và cua gạch.
Cua Y (bên trái) - Ốc vòi voi (bên phải)
Cua đực khi còn nhỏ thì được gọi là cua nhèm hoặc cua xô, và khi có trọng lượng khoảng 400 gram thì được gọi là cua y. Trong khi đó, cua cái khi còn nhỏ thì được gọi là cua yếm vuông và chỉ sau khi lột xác nhiều lần mới trở thành cua cái. Trong giai đoạn này, cua cái ít thịt và chưa có gạch, cần một khoảng thời gian để trưởng thành thành cua gạch son. Song, cũng có những con cua cái không lên được gạch vì một số lý do và được gọi là "cua cái điếc".
Cua Cà Mau cháy tỏi thơm lừng tại hệ thống nhà hàng Sen-Lúa-Biển-Ốc Đại Việt
Để chọn cua ngon, người dân vùng đất cực Nam ấy có những bí quyết riêng biệt. Họ thường dùng kinh nghiệm và cảm quan để chọn lựa, ví dụ như kiểm tra yếm cua để xác định cua chắc hay không. Như một cuộc thi "Tuyển chọn đệ nhất cua", những con cua kích cỡ bé, "chưa mùi mẫn" sẽ được trả lại với thiên nhiên, chờ ngày thích hợp cua ta trở thành "vua cua".
Ngồi ở nhà hàng Việt Nam Biển - Ốc - Sen - Lúa Đại Việt một chiều cuối tuần, thưởng thức gỏi cua gạch với sốt cay cay và cua y cháy tỏi mới sâu sắc thấu hiểu cái gọi là "đệ nhất cua Cà Mau" của vùng đất rừng phương Nam ngập mặn.